Özel Öğrenme Güçlüğü

Ülkemizde ‘’özel öğrenme güçlüğü’’ yaşayan çocuk sayısı oldukça fazladır. Özel öğrenme güçlüğü, eğitimciler ve aileler tarafından yeterince bilinmediğinden bu özel durumu olan çocuklar gerek okul içinde gerekse aile ve çevre içinde pek çok zorlukla karşılaşmaktadır. (1)

Literatürde disleksi (okuma sorunu) öğrenme bozukluğu ile eş anlamlı olarak ve bazen konuşma, dinleme ve anlama yetilerindeki sorunları içerecek şekilde geniş bir anlamda kullanılır. (1)

Disleksi normal veya normal üstü zekâ düzeyine sahip, fiziksel, ruhsal, nörolojik vs. herhangi bir kusuru bulunmayan çocuklarda görülen şekil uzay yetenekleri, yazma, okuma, düşünme, sağ-sol kavramı, matematik gibi alanlarda yetersizliğe yol açan bir bozukluktur.

Disleksinin neden kaynaklandığına yönelik elimizde kesin bulgular olmamakla beraber düşük doğum ağırlığı, doğum öncesi ve sonrası yaşanan sorunlar, bazı alerji türleri, yeme alışkanlıkları ve benzeri sorunların özel öğrenme güçlüğüyle ilgisi olduğu düşünülmektedir.

Özel öğrenme güçlüğünün etkilediği alanlara göre üç türü bulunmaktadır. Bunlar;

Disleksi =okuma güçlüğü

Disgrafi= yazılı anlatım güçlüğü

Diskalkuli= matematik güçlüğü (Amerikan Psikiyatri Birliği,2014)

 

Disleksili çocuklar yazılı sınavlardan ya da kendilerini yazıyla ifade etmeleri gereken bir duruma nazaran sözlü sınavlardan daha başarılı olurlar.

Diskalkulisi olan çocuklar sayıların şekillerini bozuk, yer değiştirmiş, ters dönmüş veya karışık şekilde yazarlar. Basit matematiksel işlemleri yapamazlar. Sembolleri tanımakta güçlük çekerler. Özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip çocuklarında en zorlandıkları ders matematiktir.

Disgrafisi olan çocuklarda yazma yeteneği gecikir. Kalem yanlış tutulabilir. Harfler yanlış yazılır. Okunaksız, kargacık burgacık bir görünüm vardır.

Özel öğrenme güçlüğü bulunan çocukların genel davranış özelliklerini birkaç maddeyle özetleyecek olursak; konuşmada gecikmeler, sağ-sol ayrımında yaşanan güçlükler, zaman kavramının kazanılmasında güçlükler, okumanın geç ve zor öğrenilmesi, yazıda bozukluklar, yavaş ve hatalı okuma, imla ve noktalama hataları, ters yazma, d, b, p harflerini birbirine karıştırma, matematiksel işlemlerde zorluk, sesli okumada vurgu ve tonlama hataları, dikkat dağınıklığı ve erken unutma, uyum sorunları, öz güvensizlik, problem çözmede zorluk. (1)

Özel öğrenme güçlüğü tedavisinde DEHB ile seyretmiyorsa ilaç kullanılmaz tedavi eğitimle gerçekleşir. Bu tedavinin amacı her çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda eğitim alması ve gerekli öğrenme deneyimlerini yaşayabilmesidir.

Şirinler Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde özel öğrenme güçlüğü bulunan çocuklarımızın eğitim programlarında kolaydan zora, basitten karmaşığa, küçükten büyüğe, yakın hedeften uzak hedeflere doğru adımlar atarız. Öğrencilerimizin olumlu ve güçlü yönlerini konuşarak söze başlarız.  Öncelikle veliyi bilgilendirir ve işbirliğini isteriz. Anne babaya çocuğun davranış ve alışkanlıklarındaki sorunlarla nasıl baş edecekleri, çocuğa nasıl yaklaşmaları gerektiği konusunda danışmanlık yaparız.

Öğrenme güçlüğüne eşlik eden çaresizlik, öfke, utanç, akademik sorunlar gibi problemlere yönelik bilişsel, sosyal ve duygusal beceriler kazanmasını sağlarız.

Periyodik olarak durumunu ve ilerlemesini değerlendirir gerekli destekleri sağlarız.

 

KAYNAKÇA:

U. Salman, S. Özdemir, A.B. Salman, F. Özdemir. Özel Öğrenme Güçlüğü ‘’Disleksi’’. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalı, Malatya; 2016.

Amerikan Psikiyatri Birliği. (2014) Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, beşinci baskı (DSM-5), tanı ölçütleri başvuru elkitabı (Diagnostic and statistical manual of mental disorders). (Çev. E.Köroğlu). Hekimler Yayın Birliği: Ankara.